Buğday Alternatifi: Kinoa!

Merhaba FideButik okurları, bugün sizlerle beraber buğday ve çeltik gibi ürünlerin alternatifi olan "Kinoa'yı" inceleyeceğiz. Okurken iyi vakit geçirmenizi diliyoruz.

Çeltik ve Buğdayın Alternatifi: KİNOA

Bilindiği gibi dünyayı besleyen iki tahıl türü var: Buğday ve Çeltik. Bu bitkileri diğerlerinden ayıran başlıca özellikler arasında içerdikleri aminoasitler ve protein miktarları gelmekte. İnsan beslenmesinde ihtiyaç duyulan enerjiyi karşılamakta üzerlerine yok. Pirinç (İşlenmiş Çeltik) fiyatları ortada. Küresel ısınma gibi sorunlar nedeniyle rekoltede düşüşler yaşanmaya başlandı. İlerleyen yıllarda su ve sulamaya bağlı sorunların çeltik ve buğday üretimini olumsuz etkileyeceği öngörülmekte. Bu nedenle tüm dünya çeltik ve buğdayın yerini tutabilecek bitkiler üzerine araştırmalarını yoğunlaştırmış durumda. 
Küresel ısınmanın yanında hızla artan insan nüfusunu da düşünecek olursak olası bir tahıl sıkıntısı çekileceği öngörüsünün hayali olmayacağını söyleyebiliriz. Tüm dünya gibi bizim de bu gerçeğe bir an önce kendimizi hazırlamamız gerekiyor.
 

Kinoa Nedir?

Kinoa olarak bilinen Chenopodium quinoa Willd. kazayağıgiller familyasından tek yıllık bir bitki olup, son yıllarda insan ve hayvan beslenmesinde üzerinde yoğun çalışmalar yapılan glutensiz bir türdür.(Gluten, başta buğday olmak üzere çavdar, arpa, yulaf gibi bazı tahıllarda bulunan bir protein grubudur.)Tahıllara benzer yönleri bulunan bu tür aslında Orta ve Güney Amerika'da asırlardan beri biliniyor. "Antik İnka ve Aztek uygarlıkları" döneminde buğday ve pirinç gibi kullanılmış. 1980’li yıllarda Avrupa kıtasına gelen bu bitki son zamanlarda yetiştiriciliği, kullanımı ve faydaları hem bilimsel araştırmalarda hem de basın bültenlerinde sıkça duyulmaya başlanmıştır. Türkiye’de yeni yeni duyulmaya başlayan bu tür ABD’de 15 yıldır çok yaygın olarak tüketilmektedir. Öyle ki besin değerinin yüksek oluşu ve açlığın ortadan kaldırılmasına sağlayacağı katkı ile tüm dünyanın dikkatini çeken Kinoa, Birleşmiş Milletler(BM) tarafından önümüzde ki bin yıl boyunca kalkınma hedeflerinde önemli katkı sağlayacağı düşünülerek izlenmeye alınmıştır. Ve bu katkının önemini belirtmek için BM 2013 yılını “Kinoa Yılı “ olarak ilan etmiştir.

Kinoa Nerede Kullanılabilir?

Aztek ve Antik İnka gibi eski medeniyetler bu bitkiyi tıpkı bir tahıl gibi kullanmıştır. Kendine özgü bir aromaya sahip olan kinoa, baskın bir tat ve kokusunun olmamasından dolayı dünya mutfaklarında kullanıldığı gibi son zamanlarda Türk damak tadına da uyum sağlamaktadır. Kinoanın tohumları un şekline getirilerek buğday ve diğer tahılların unu da kullanılarak ekmek ve makarna yapımında diğer unlu mamullerin yapımında kullanılmakta. Tane halinde pirinç gibi yemeklerde v pilavlarda, yaprakları ıspanak gibi sebze halinde kullanılmakta. 

Anadolu İklimine Çok Uygun

Kinoa, yüksek dağlık alanlardan, deniz seviyesine kadar olan, ılıman, yağışlı, sıcak ve kuru, soğuk ve kuru, her iklime adapte olabilen çeşitleri olan, kendine döllenen bir bitkidir. Deniz seviyesinden başlayarak 4000 m rakıma kadar çok rahat yetişebilen bir bitkidir. Her yükseltiye uygun çeşitleri mevcuttur. Kinoa, çeşitlere göre farklılık göstermekle birlikte, ortalama, çimlendikten sonra – 1, -6'e kadar dayanır. En çok sevdiği tınlı ve geçirgenliği yüksek, organik madde değerleri bakımından zengin toprak yapısıdır. Kurak ve tuzlu topraklarda da çok rahat tarımı yapılabilen bir bitkidir. Ülkemiz tarımsal şartlarına en uygun çeşitler, yetişme süresi kısa olanlardır. Kinoa'nın, diğer tarımsal ürünlerde olduğu gibi, birçok çeşidi vardır. 200'den fazla tescilli çeşidi mevcuttur. Kinoa Tohumu seçimi yaparken ülkemiz şartlarına uygun, tropik iklimde yetişen çeşitler yerine denenmiş, ülkemiz şartlarına uygun olan kısa gün çeşitleri seçilmesi gerekir. Kısa gün çeşitlerinin tarımı daha kolay ve çiçeklenmede, tane tutum yaşanma riski minimumdur.  
Dünya üzerinde ki nüfus artışı ve küresel iklim değişikliği gibi ciddi sorunlar göz önüne alınarak geleceğimizi şimdiden güvence altına almak için her zaman yenilikleri değerlendirmemiz gerektiğini düşünmekteyiz. Bütün dünyada ilgi odağı olan bir bitki türüne ülkemizin gereken önemi vermesi gerektiğini düşünüyoruz.

Şimdilik bu kadar, umuyoruz yazımız hoşunuza gitmiş ve size bir şeyler katmışızdır. Lütfen bitkilerimizi ihmal etmeyelim, onlarında birer canlı olduklarını unutmayalım! :)

Okuduğunuz için teşekkür ederiz. Diğer süs bitkileri hakkındaki blog yazılarımıza BURADAN ulaşabilirsiniz.

Bizi instagram ve facebook üzerinden takip etmek isterseniz lütfen BURAYA tıklayın.